خستگی چشم یک بیماری بینایی شایع است که بر اثر وارد شدن فشار زیاد به چشم، مانند رانندگی در مسافتهای طولانی یا خیره شدن به صفحه نمایش رایانهای و سایر دستگاههای دیجیتال رخ میدهد
خستگی چشم میتواند آزار دهنده باشد. اما معمولاً جدی نیست و با استراحت یا سایر اقدامات کاهنده ناراحتی چشم از بین میرود و بینایی بهبود مییابد. در بعضی موارد، علائم و نشانههای خستگی چشم میتواند نشان دهنده بیماری زمینه ای چشم یا مثلاً آستیگماتیسم باشد که به درمان نیاز دارد.
علائم و نشانههای خستگی چشم میتواند شامل موارد زیر باشد:
۱. خستگی، سوزش یا خارش در چشم
۲. آبریزش یا خشکی چشم
۳. تاری دید یا دید مضاعف
۴. سردرد
۵. درد درگردن، شانه ها یا پشت
۶. افزایش حساسیت به نور
۷. مشکل در تمرکز
۸. احساس اینکه نمیتوانید چشمان خود را باز نگه دارید
علل شایع خستگی چشم شامل موارد زیر است:
• نگاه کردن به صفحه نمایش دستگاههای دیجیتال و کامپیوتر
• مطالعه بدون مکث و بدون استراحت
• رانندگی در مسافتهای طولانی و انجام فعالیتهایی که نیاز به تمرکز زیاد دارد
• قرار گرفتن در معرض نور بسیار زیاد
• تلاش برای دیدن در نور بسیار کم
• داشتن مشکل زمینهای چشم مانند خشکی چشم یا بینایی اصلاح نشده (خطای انکسار)
• استرس یا خستگی
• قرار گرفتن در معرض جریان هوای خشک پنکه، سیستم گرمایش یا تهویه هوا
استفاده گسترده از کامپیوتر و سایر دستگاههای دیجیتالی یکی از شایع ترین دلایل ایجاد خستگی چشم و آزاردهنده بودن بینایی است. انجمن اپتیک آمریکا این مشکل را سندرم بینایی کامپیوتر یا خستگی چشم دیجیتال نامیده است. افرادی که هر روز دو یا چند ساعت متوالی به صفحه نمایش مینگرند، بیشترین خطر این بیماری در بینایی را دارند.
استفاده از کامپیوتر بیشتر از خواندن مطالب چاپی چشم را خسته می کند زیرا افراد معمولاً:
• هنگام استفاده از کامپیوتر کم تر پلک میزنند (پلک زدن برای مرطوب کردن چشم ها مهم است)
• به صفحه نمایش دیجیتالی در فاصله کمتر از حد مجاز نگاه میکنند
• از دستگاههایی که درخشش یا بازتاب دارند، استفاده میکنند
• از دستگاههایی با تضاد ضعیف بین متن و پس زمینه استفاده میکنند
در بعضی موارد، مشکل زمینهای چشم مانند عدم تعادل عضلات چشم یا بینایی اصلاح نشده میتواند باعث ایجاد یا بدتر شدن خستگی دیجیتال چشم شود.
برخی دیگر از عواملی که می توانند شرایط را بدتر کنند عبارتند از:
• نور بسیار زیاد صفحه نمایش
• وضعیت نشستن نادرست
• میزکار کامپیوتر نامناسب
• گردش هوا، مانند دستگاه تهویه هوا یا پنکه
به طور کلی، درمان خستگی چشم شامل ایجاد تغییر در عادات یا محیط روزانه است. برخی از افراد ممکن است به درمان بیماری زمینهای چشم احتیاج داشته باشند.
برای برخی از افراد، استفاده از عینکی که برای فعالیتهای خاص از جمله استفاده از رایانه و یا مطالعه تجویز می شود، به کاهش خستگی چشم کمک میکند. پزشک ممکن است به شما توصیه کند که به طور منظم به چشم خود استراحت دهید تا چشم در فواصل مختلف تمرکز کند.
تماشای تلوزیون در اتاقی با نور کافی فشار کمتری به چشم ها وارد میکند.
هنگام خواندن مطالب چاپی یا انجام کارهای از فاصله نزدیک، سعی کنید منبع نور را در پشت خود قرار داده و نور چراغ را به روی صفحه یا کار خود هدایت کنید. اگر در حال مطالعه روی میز هستید، از یک چراغ پوشش دار که در جلو قرار دارد استفاده کنید. پوشش از تابش مستقیم نور به چشم جلوگیری میکند.
هنگام انجام کار از فاصله نزدیک، گاه به گاه استراحت کنید و با نگاه به دور از صفحه دیجیتال به چشم خود استراحت دهید.
این امر به ویژه برای کودکانی که ممکن است ارتباط بین خیره شدن طولانی مدت، ایجاد خستگی و نیاز به استراحت منظم چشم را به درستی درک نکنند، بسیار مهم است.
اشک مصنوعی بدون نسخه میتواند به جلوگیری و تسکین خشکی چشم کمک کند. حتی در صورت احساس بهبودی بینایی به مصرف ادامه دهید تا رطوبت چشم حفظ شده و از عود علائم جلوگیری شود.
پزشک قطره مناسب شما را معرفی می کند. قطره های مرطوب کننده که حاوی مواد نگهدارنده نیستند می توانند در مواقع مورد نیاز استفاده شوند. اگر قطره هایی که استفاده می کنید حاوی مواد نگهدارنده هستند، بیش از چهار بار در روز از آنها استفاده نکنید. از مصرف قطره های رفع کننده قرمزی چشم خودداری کنید، زیرا ممکن است علائم خشکی چشم را بدتر کند.
برخی از تغییراتی که می تواند به جلوگیری از خشکی چشم کمک کند، شامل استفاده از مرطوب کننده هوا، تنظیم ترموستات برای جریان هوا و پرهیز از سیگار است. اگر سیگار می کشید، ترک کردن را در نظر بگیرید. حرکت صندلی خود به ناحیه دیگر ممکن است به کاهش برخورد جریان هوای خشک به چشم و صورت کمک کند.
اگر به عینک یا لنز نیاز دارید و با رایانه کار می کنید، استفاده از عینک یا لنزهای تماسی را که به طور خاص برای کار با رایانه طراحی شده اند، در نظر بگیرید. در مورد روکش لنز و رنگ هایی که ممکن است به شما کمک کند از اپتومتریست خود سؤال کنید.
منبع darmankade